657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre memur, Mevcut kuruluş biçimine bakılmaksızın, Devlet ve diğer kamu tüzel kişiliklerince genel idare esaslarına göre yürütülen asli ve sürekli kamu hizmetlerini ifa ile görevlendirilenlere denmektedir. 657 sayılı kanunun 4. maddesi ayrıca, tanım dışındaki kurumlarda genel politika tespiti, araştırma, planlama, programlama, yönetim ve denetim gibi işlerde görevli ve yetkili olanlar da memur sayılır demektedir.
Devlet Memurlarının İzin süreleri
657 sayılı kanunun 23. maddesine göre devlet memurları, bu kanunda gösterilen süre ve şartlarla izin hakkına sahiptirler. Memurların izin hakları, ücretli ve ücretsiz şekilde mevcuttur. 657 sayılı kanunun 102. maddesine göre, Devlet memurlarının yıllık izin süresi;
- Hizmeti 1 yıldan on yıla kadar (On yıl dahil) olanlar için yirmi gün,
- Hizmeti on yıldan fazla olanlar için 30 gündür.
Zorunlu hallerde bu sürelere gidiş ve dönüş için en çok ikişer gün eklenebilir. Yıllık izinler, amirin uygun bulacağı zamanlarda, toptan veya ihtiyaca göre kısım kısım kullanılabilir. Birbirini izleyen iki yılın izni bir arada verilebilir. Cari yıl ile bir önceki yıl hariç, önceki yıllara ait kullanılmayan izin hakları düşer.
-
Devlet Memurlarının Doğum Mazeret İzinleri
Kadın memurlara doğumdan önce sekiz, doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam on altı hafta süreyle analık izni verilir. Çoğul gebelik durumunda, doğum öncesi sekiz haftalık analık izni süresine iki hafta eklenir. Ancak beklenen doğum tarihinden sekiz hafta öncesine kadar sağlık durumunun çalışmaya uygun olduğunu tabip raporuyla belgeleyen kadın memur, isteği hâlinde doğumdan önceki üç haftaya kadar kurumunda çalışabilir. izni süresine eklenir. Doğumun erken gerçekleşmesi sebebiyle, doğum öncesi analık izninin kullanılamayan bölümü de doğum sonrası analık izni süresine ilave edilir. Doğum öncesi analık izninin başlaması gereken tarihten önce gerçekleşen doğumlarda ise doğum tarihi ile analık izninin başlaması gereken tarih arasındaki süre doğum sonrası analık iznine ilave edilir. Doğumda veya doğum sonrasında analık izni kullanılırken annenin ölümü hâlinde, isteği üzerine memur olan babaya anne için öngörülen süre kadar izin verilir. Üç yaşını doldurmamış bir çocuğu eşiyle birlikte veya münferit olarak evlat edinen memurlar ile memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi hâlinde memur olan eşlerine, çocuğun teslim edildiği tarihten itibaren sekiz hafta süre ile izin verilir. Bu izin evlatlık kararı verilmeden önce çocuğun fiilen teslim edildiği durumlarda da uygulanır.
Kadın memura, çocuğunu emzirmesi için doğum sonrası analık izni süresinin bitim tarihinden itibaren ilk altı ayda günde üç saat, ikinci altı ayda günde bir buçuk saat süt izni verilir. Süt izninin hangi saatler arasında ve günde kaç kez kullanılacağı hususunda, kadın memurun tercihi esastır. Memurlara; en az yüzde 70 oranında engelli ya da süreğen hastalığı olan çocuğunun (çocuğun evli olması durumunda eşinin de en az yüzde 70 oranında engelli olması kaydıyla) hastalanması hâlinde hastalık raporuna dayalı olarak ana veya babadan sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla bir yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde on güne kadar mazeret izni verilir. ) Doğum sonrası analık izni süresi sonunda kadın memur, isteği hâlinde çocuğun hayatta olması kaydıyla analık izni bitiminde başlamak üzere ayrıca süt izni verilmeksizin birinci doğumda iki ay, ikinci doğumda dört ay, sonraki doğumlarda ise altı ay süreyle günlük çalışma süresinin yarısı kadar çalışabilir. Çoğul doğumlarda bu sürelere birer ay ilave edilir.
Yıllık izin ve mazeret izinleri sırasında fiili çalışmaya bağlı her türlü ödemeler hariç mali haklar ile sosyal yardımlara dokunulmaz.
-
Devlet Memurlarının Hastalık ve Refakat İzinleri
Kanuna göre, memura, aylık ve özlük hakları korunarak, verilecek raporda gösterilecek lüzum üzerine, kanser, verem ve akıl hastalığı gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı hâlinde on sekiz aya kadar, diğer hastalık hâllerinde ise on iki aya kadar izin verilir. Memurun, hastalığı sebebiyle yataklı tedavi kurumunda yatarak gördüğü tedavi süreleri, hastalık iznine ait sürenin hesabında dikkate alınır. Memurlara hastalıkları halinde, verilecek raporlarda gösterilecek lüzum üzerine, aylık ve özlük haklarına dokunulmaksızın aşağıdaki esaslara göre izin verilir.
- On yıla kadar (on yıl dahil) hizmeti olanlara altı aya kadar,
- On yıldan fazla hizmeti olanlara on iki aya kadar,
- Kanser, verem ve akıl hastalıkları gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığa yakalananlara on sekiz aya kadar, izin verilir.
Memurların, hastalıkları sebebiyle yataklı tedavi kurumlarında yatarak gördükleri, tedavi süreleri hastalık izinlerine ait sürelerin hesabında dikkate alınır. Görevi sırasında veya görevinden dolayı bir kazaya veya saldırıya uğrayan veya bir meslek hastalığına tutulan memur, iyileşinceye kadar izinli sayılır. Hastalık raporlarının hangi hallerde, hangi hekimler veya sağlık kurulları tarafından verileceği ve süreleri ile bu konuya ilişkin diğer hususlar, Sağlık, Maliye ve Dışişleri Bakanlıkları ile Sosyal Güvenlik Kurumunun görüşleri alınarak Devlet Personel Başkanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikle belirlenir. Ayrıca, memurun bakmakla yükümlü olduğu veya memur refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi veya tedavisi uzun süren bir hastalığının bulunması hâllerinde, bu hâllerin sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi şartıyla, aylık ve özlük hakları korunarak, üç aya kadar izin verilir. Gerektiğinde bu süre bir katına kadar uzatılır.
-
Devlet Memurlarının Ücretsiz İzin Hakları
Memura, 657 sayılı kanunun 105 inci maddenin son fıkrası uyarınca verilen iznin bitiminden itibaren, sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi şartıyla, istekleri üzerine on sekiz aya kadar aylıksız izin verilebilir. Doğum yapan memura, kanunun 104. madde uyarınca verilen doğum sonrası analık izni süresinin veya aynı maddenin f fıkrası uyarınca verilen izin süresinin bitiminden; eşi doğum yapan memura ise, doğum tarihinden itibaren istekleri üzerine yirmi dört aya kadar aylıksız izin verilir. Üç yaşını doldurmamış bir çocuğu eşiyle birlikte veya münferit olarak evlat edinen memurlar ile memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi hâlinde memur olan eşlerine, verilen sekiz haftalık iznin kullanılması hâlinde bu iznin bitiminden itibaren, istekleri üzerine yirmi dört aya kadar aylıksız izin verilir. Evlat edinen her iki eşin memur olması durumunda bu süre, eşlerin talebi üzerine yirmi dört aylık süreyi geçmeyecek şekilde, birbirini izleyen iki bölüm hâlinde eşlere kullandırılabilir.
Özel burs sağlayan ve bu burstan istifade etmesi için kendilerine aylıksız izin verilenler de dâhil olmak üzere burslu olarak ya da bütçe imkânlarıyla yetiştirilmek üzere yurtdışına gönderilen veya sürekli görevle yurtiçine ya da yurtdışına atanan veya en az altı ay süreyle yurtdışında geçici olarak görevlendirilen memurlar veya diğer personel kanunlarına tâbi olanlar ile yurtdışına kamu kurumlarınca gönderilmiş olan öğrencilerin memur olan eşleri ile 77. maddeye göre izin verilenlerin memur olan eşlerine görev veya öğrenim süresi içinde aylıksız izin verilebilir.
Memura, yıllık izinde esas alınan süreler itibarıyla beş hizmet yılını tamamlamış olması ve isteği hâlinde memuriyeti boyunca ve en fazla iki defada kullanılmak üzere, toplam bir yıla kadar aylıksız izin verilebilir. Aylıksız izin süresinin bitiminden önce mazereti gerektiren sebebin ortadan kalkması hâlinde, on gün içinde göreve dönülmesi zorunludur. Aylıksız izin süresinin bitiminde veya mazeret sebebinin kalkmasını izleyen on gün içinde görevine dönmeyenler, memuriyetten çekilmiş sayılır. Ayrıca, muvazzaf askerliğe ayrılan memurlar askerlik süresince görev yeri saklı kalarak aylıksız izinli sayılmaktadır.
2011 ve 2016 yıllarında yapılan bazı düzenlemelerle devlet memurlarının izin haklarında önemli değişiklikler olmuştur. Bu değişiklikler aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
NO | İZİN TÜRÜ | KAPSAMI | İZİN SÜRESİ | YASAL DAYANAĞI | AÇIKLAMA |
1 | YILLIK
İZİN |
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi olan tüm kamu çalışanları (Öğretmenler hariç) | Hizmete göre;
1 yıl için 20 gün 10 yıldan fazla hizmeti olanlar için 30 gün |
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 102’nci maddesi. | 1-Yıllık izinler, amirin uygun bulacağı zamanlarda, toptan veya ihtiyaca göre kısım kısım kullanılabilir.
2-Birbirini izleyen iki yılın izni bir arada verilebilir. Cari yıl ile bir önceki yıl hariç, önceki yıllara ait kullanılmayan izin hakları düşer. 3-Öğretmenler yaz tatili ile dinlenme tatillerinde izinli sayılırlar. Bunlara, hastalık ve diğer mazeret izinleri dışında, ayrıca yıllık izin verilmez. 4- Zorunlu hallerde bu sürelere gidiş ve dönüş için en çok ikişer gün eklenebilir. 5- İzne esas ‘hizmet süresinden’, kazanılmış hak aylığında değerlendirilen süreler ile askerlik süreleri anlaşılmalıdır. |
2 | SAĞLIK İZNİ
(Şua İzni) |
Hizmeti sırasında radyoaktif ışınlarla çalışan personel. | 30 gün | 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 103’üncü maddesinin 3’üncü fıkrası. | 1-Her yıl yıllık izne ilave olarak kullanılır. |
3 | MAZERET İZNİ
(Analık İzni) |
657 sayılı Devlet Memurları Kanuna tabi olarak görev yapan memurlar | 16 Hafta
(Doğum öncesi Sekiz+ Doğum Sonrası Sekiz) |
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 104’üncü maddesinin (A) fıkrası. | 1- Çoğul gebelik durumunda, doğum öncesi sekiz haftalık analık izni süresine iki hafta eklenir.
2- Beklenen doğum tarihinden sekiz hafta öncesine kadar sağlık durumunun çalışmaya uygun olduğunu tabip raporuyla belgeleyen kadın memur, isteği halinde doğumdan önceki üç haftaya kadar kurumunda çalışabilir. Bu durumda, doğum öncesinde bu rapora dayanarak fiilen çalıştığı süreler doğum sonrası analık izni süresine eklenir. 3-Doğumun erken gerçekleşmesi sebebiyle, doğum öncesi analık izninin kullanılamayan bölümü de doğum sonrası analık izni süresine ilave edilir. Doğum öncesi analık izninin başlaması gereken tarihten önce gerçekleşen doğumlarda ise doğum tarihi ile analık izninin başlaması gereken tarih arasındaki süre doğum sonrası analık iznine ilave edilir. 4-Doğumda veya doğum sonrasında analık izni kullanılırken annenin ölümü halinde, isteği üzerine memur olan babaya anne için öngörülen süre kadar izin verilir. |
4 | MAZERET İZNİ
(Evlat Edinme) |
657 sayılı Devlet Memurları Kanuna tabi olarak görev yapan memurlar | 8 Hafta | 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 104’üncü maddesinin (A) fıkrası. | Üç yaşını doldurmamış bir çocuğu eşiyle birlikte veya münferit olarak evlat edinen memurlarile memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi halinde memur olan eşlerine, çocuğun teslim edildiği tarihten itibaren sekiz hafta süre ile izin verilir. Bu izin evlatlık kararı verilmeden önce çocuğun fiilen teslim edildiği durumlarda da uygulanır. |
5 | MAZERET İZNİ
(Babalık) |
657 sayılı Devlet Memurları Kanuna tabi olarak görev yapan erkek memurlar | 10 Gün | 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 104’üncü maddesinin (B) fıkrası. | Memura, eşinin doğum yapması halinde talebi üzerine verilir. |
6 | MAZERET İZNİ
(Evlilik) |
657 sayılı Devlet Memurları Kanuna tabi olarak görev yapan memurlar | 7 Gün | 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 104’üncü maddesinin (B) fıkrası. | 1- Memurun kendisinin veya çocuğunun evlenmesi halinde isteği üzerine verilir. |
7 | MAZERET
İZNİ (Ölüm) |
657 sayılı Devlet Memurları Kanuna tabi olarak görev yapan memurlar | 7 Gün | 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 104’üncü maddesinin (B) fıkrası. | Memura eşinin, çocuğunun, kendisinin veya eşinin ana, baba ve kardeşinin ölümü hallerinde isteği üzerine verilir. |
8 | MAZERET İZNİ
(Diğer Durumlar) |
657 sayılı Devlet Memurları Kanuna tabi olarak görev yapan memurlar | 10 Gün | 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 104’üncü maddesinin (C) fıkrası. | 1- Memura babalık, evlilik ve ölüm halleri dışında zorunlu sebeplerde mazeretine bağlı toptan veya bölümler halinde 10 gün izin verilebilir. Zaruri hallerde öğretmenler hariç olmak üzere, bir sefer daha 10 gün izin verilebilir. Bu durumda, bu süreler yıllık izinden düşülür. |
9 | MAZERET İZNİ
(Süt İzni) |
657 sayılı Devlet Memurları Kanuna tabi olarak görev yapan kadın memurlar | Doğum sonrası analık izni bitiminden sonra;
İlk altı ay 3 saat İkinci altı ay 1,5 saat |
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 104’üncü maddesinin (D) fıkrası. | 1- Süt izninin hangi saatler arasında ve günde kaç kez kullanılacağı hususunda, kadın memurun tercihi dikkate alınır. |
10 | MAZERET İZNİ
(Engelli Çocuk) |
657 sayılı Devlet Memurları Kanuna tabi olarak görev yapan memurlar | 10 Gün | 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 104’üncü maddesinin (E) fıkrası. | 1-Memurlara; en az yüzde 70 oranında engelli ya da süreğen hastalığı olan çocuğunun Hastalanması halinde hastalık raporuna dayalı olarak ana veya babadan sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla verilir.
2-Engelli ya da süreğen hastalı olan çocuğun evli olması durumunda eşinin de en az yüzde 70 oranında engelli olması gerekmektedir. |
11 | MAZERET İZNİ
(Süt İzni Verilmeksizin İlave Analık İzni) |
657 sayılı Devlet Memurları Kanuna tabi olarak görev yapan memurlar | Birinci Doğumda 2 ay
İkinci Doğumda 4 ay Üçüncü Doğumda 6 ay olmak üzere günlük çalışma süresinin yarısı |
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 104’üncü maddesinin (F) fıkrası. | 1-Çoğul doğumlarda belirtilen sürelere 1 ay eklenmektedir.
2- Çocuğun engelli doğması veya doğumdan sonraki on iki ay içinde çocuğun engellilik durumunun tespiti hallerinde bu süreler on iki ay olarak uygulanır. 3-Evlatlık edinen memurlar da bu izinden yararlanabilmektedir. |
12 | HASTALIK
İZNİ (Uzun Süreli Hastalık Halleri) |
657 sayılı Devlet Memurları Kanuna tabi olarak görev yapan memurlar | Kanser, verem ve akıl hastalığı gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı halinde 18 aya kadar, diğer hastalık hallerinde ise 12 aya kadar. | 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 105 inci maddesi | 1-Memura uzun bir süre tedavi ihtiyacı gösteren hastalıklarda özlük hakları korunarak verilir.
2-Memurun hastanelerde yatarak gördüğü tedavi süreleri de hastalık izni olarak dikkate alınır. 3-Hastalık izni kullanan memurun iyileşememesi halinde belirtilen süreler kadar ilave izin verilir. Bu süre zarfında da memur iyileşemezse malulen emekliye sevk edilir. |
13 | HASTALIK
İZNİ (Kısa Süreli Hastalık Halleri) |
657 sayılı Devlet Memurları Kanuna tabi olarak görev yapan memurlar | Tek hekim raporu ile bir defada en çok 10 gün, bir evvelki raporda doktor tarafından kontrol muayenesi öngörülmüş ise en çok 10 gün daha | Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları İle Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik | 1-Bir takvim yılı içerisinde tek hekim tarafından verilecek raporların toplamı 40 günü geçemez.
2- Bu süre (40 gün) geçtikten sonra verilecek hastalık raporları Sağlık Kurulu tarafından düzenlenmek zorundadır. |
14 | REFAKAT
İZNİ |
657 sayılı Devlet Memurları Kanuna tabi olarak görev yapan memurlar | Refakat izni üç aydır. Ancak gerekli görülürse bir üç ay daha verilebilir. | Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları İle Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik | 1-Memurun bakmakla yükümlü olduğu veya memur refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi veya tedavisi uzun süren bir hastalığının bulunması hallerinde, bu hallerin sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi şartıyla verilmektedir.
2-Memurun aylık ve özlük hakları korunmaktadır. |
15 | AYLIKSIZ
İZİN (Uzun Süreli Hastalık Hali) |
657 sayılı Devlet Memurları Kanuna tabi olarak görev yapan memurlar | 18 aya kadar | 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 108’üncü maddesinin (A) fıkrası. | 1-Kanser, verem ve akıl hastalığı gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalık halleri için verilen aylıklı izinlerin sonunda hastalığın devamı halinde verilebilmektedir. |
16 | AYLIKSIZ
İZİN (Doğum Sebebiyle) |
657 sayılı Devlet Memurları Kanuna tabi olarak görev yapan memurlar | 24 aya kadar | 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 108’üncü maddesinin (B) fıkrası. | 1-Doğum yapan memura, doğum sonrası analık izni süresinin veya süt izni hariç doğum sayısına bağlı olarak verilen izin süresinin bitiminden itibaren; eşi doğum yapan memura ise, doğum tarihinden itibaren istekleri üzerine 24 aya kadar verilmektedir. |
17 | AYLIKSIZ
İZİN (Evlat Edinme) |
657 sayılı Devlet Memurları Kanuna tabi olarak görev yapan memurlar | 24 aya kadar | 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 108’üncü maddesinin (C) fıkrası. | 1-Üç yaşını doldurmamış bir çocuğu eşiyle birlikte veya münferit olarak evlat edinen memurlar ile memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi halinde memur olan eşlerine, istekleri üzerine yirmi dört aya kadar aylıksız izin verilir. Evlat edinen her iki eşin memur olması durumunda bu süre, eşlerin talebi üzerine yirmidört aylık süreyi geçmeyecek şekilde, birbirini izleyen iki bölüm halinde eşlere kullandırılabilir |
18 | AYLIKSIZ
İZİN (Yurtdışı Görevli veya Öğrenim) |
657 sayılı Devlet Memurları Kanuna tabi olarak görev yapan memurlar | Görev veya Öğrenim Süresi Kadar | 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 108’üncü maddesinin (D) fıkrası. | 1-Özel burs sağlayan ve bu burstan istifade etmesi için kendilerine aylıksız izin verilenler de dahil olmak üzere burslu olarak ya da bütçe imkanlarıyla yetiştirilmek üzere yurtdışına gönderilen veya sürekli görevle yurtiçine ya da yurtdışına atanan veya en az altı ay süreyle yurtdışında geçici olarak görevlendirilen memurlar veya diğer personel kanunlarına tabi olanlar ile yurtdışına kamu kurumlarınca gönderilmiş olan öğrencilerin memur olan eşleri ile 77 nci maddeye göre izin verilenlerin memur olan eşlerine görev veya öğrenim süresi içinde aylıksız izin verilebilir. |
19 | AYLIKSIZ
İZİN (5 Hizmet Yılı Dolanlar) |
657 sayılı Devlet Memurları Kanuna tabi olarak görev yapan memurlar | En Fazla İki Defa Kullanılması Şartıyla 1 Yıla Kadar | 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 108’üncü maddesinin (E) fıkrası. | 1-Yıllık izinde esas alınan süreler itibarıyla beş hizmet yılını tamamlamış olanlara isteği halinde en fazla iki defa kullanılması kaydıyla bir yıla kadar izin verilir.
2-Sıkıyönetim, olağanüstü hal veya genel hayata müessir afet hali ilan edilen bölgelere 72 nci madde gereğince belli bir süre görev yapmak üzere zorunlu olarak sürekli görevle atananlar hakkında bu bölgelerdeki görev süreleri içinde bu fıkra hükmü uygulanmaz. |
20 | AYLIKSIZ
İZİN (Askerlik) |
657 sayılı Devlet Memurları Kanuna tabi olarak görev yapan memurlar | Askerlik Görevi Süresince | 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 108’üncü maddesinin (F) fıkrası. | 1-Memuriyet hizmetleri sırasında askerlik hizmetini yerine getirmek için aylıksız izne ayrılanların kadroları saklı tutulur. |
21 | YARIM
ZAMANLI ÇALIŞMA |
657 sayılı Devlet Memurları Kanuna tabi olarak görev yapan memurlar | Çocuğun mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden aybaşına kadar | 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun ek 43’üncü maddesi. | 1-Bu izinden yararlanmak isteyen memura, yarım zamanlı çalışmaya başladığı tarihi izleyen aybaşından itibaren, mali haklar ile sosyal yardımlarına ilişkin her bir ödeme unsurunun yarısı esas alınarak ödeme yapılır.
2- Bunların fiili çalışmaya bağlı ödemeleri hakkında ise ilgili mevzuat hükümleri uygulanmaya devam olunur. Derece yükselmesi ile kademe ilerlemesi için aranan süreler açısından bu şekilde çalışılan dönemdeki hizmet süreleri yarım olarak dikkate alınır. 3- Bu kapsamdaki memurun çalışma saatleri ilgili kurum tarafından belirlenir. 4-Bir çocuğu eşiyle birlikte veya münferit olarak evlat edinen memurlar ile memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi halinde memur olan eşleri de istekleri üzerine çocuğun fiilen teslim edildiği tarihten veya 104 üncü maddenin (A) fıkrası uyarınca sekiz haftalık izin verilmesi ya da aynı maddenin (F) fıkrası uyarınca izin kullanılması halinde bu izinlerin bitiminden itibaren bu fıkra hükümlerinden yararlanır.
|
A) HASTALIK RAPORLARININ USUL YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ
1- Hastalık Raporlarının Süre Sınırları
“Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları İle Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik “in 6 ncı maddesinde kamu görevlilerinin hastalıkları sebebiyle alacakları izne ilişkin verilecek raporların usul ve esasları ile süre sınırları detaylı şekilde açıklanmaktadır.
Buna göre;
- a) Aylık ve özlük hakları korunmak şartıyla; kanser, verem ve akıl hastalığı gibi uzun süreli bir tedavi gerektiren hastalıklarda 18 aya kadar izin verilebilir.
- b) Diğer hastalık hallerinde ise 12 aya kadar verilebilir.
- c) Görevi sırasında veya görevinden dolayı bir kazaya veya saldırıya uğrayan veya bir meslek hastalığına tutulan memur iyileşinceye kadar izinli sayılır.
- d) Tek hekim raporu ile bir defada en çok 10 gün, bir evvelki raporda doktor tarafından kontrol muayenesi öngörülmüş ise en çok 10 gün daha rapor verilebilir.
- e) Bir takvim yılı içerisinde tek hekim tarafından verilecek raporların toplamı 40 günü geçemez. Bu süre geçtikten sonra verilecek hastalık raporları Sağlık Kurulu olarak düzenlenmek zorundadır.
- f) Bir takvim yılı içerisinde muhtelif tarihlerde tek hekimler tarafından verilen raporların 40 günü geçmesi halinde, yine tek hekimden alacakları ilk raporun geçerli olması için sağlık kurullarınca onaylanmış olması şarttır.
- g) Aile hekimleri ile kurumların sağlık birimlerinde görevli doktorlar tarafından verilecek raporlar tek hekim raporu olarak değerlendirilmektedir.
2) Hastalık İzninin Verilmesi ve Kurumlara Raporun İbrazı
Kamu görevlilerinin hastalık izinleri, görev yaptığı kamu kurumunun izin vermeye “yetkili kıldığı birim amirlerince “verilmektedir. Buna göre;
- a) Memurun hastalık raporunun düzenlendiği günü takip eden mesai bitimine kadar elektronik ortamda veya uygun yollarla görev yaptığı kurumdaki disiplin amirine ulaştırması gerekmektedir.
Burada memurun hastalık hali göz önüne alınmış ve raporu elektronik posta, faks vb. diğer teknolojik yollarla ulaştırması istenmiştir. Ayrıca, hastalık izninin bitimi göreve başlandığında raporun aslının kuruma teslim edilmesi gerekmektedir.
- b) 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun ek 8 inci veya ilgili mevzuatı uyarınca kadrosunun bulunduğu kurumdan başka bir kamu kurumunda geçici görevli olanların hastalık izin onayları, halen görevli olduğu birimlerce verilmektedir.
- c) Kamu görevlileri tarafından alınan hastalık raporlarının ilgili yönetmelikteki usul ve esaslara uygun olmaması halinde, konu yazılı olarak memura bildirilir. Bu çağrının yapıldığı günü takip eden gün görevinin başında olması gerekmektedir. Yönetmelikte bildirimin yazılı veya elektronik ortamda yapılacağına yönelik açık bir düzenleme bulunmamaktadır. Ancak, kamu kurumlarının teyidi mümkün olan yollarla memura bildirim yapmasında yarar vardır.
- d) Usule uygun olmayan rapor alan memurun görevine dönmesi yönündeki kurumun bildirimine rağmen ilgilinin görevine başlamaması halinde hakkında disiplin hükümleri uygulanacaktır. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre, “Özürsüz olarak bir veya iki gün göreve gelmemek”Aylıktan Kesme cezasına, “Özürsüz ve kesintisiz 3-9 gün göreve gelmemek” Kademe İlerlemesinin Durdurulmasına cezasına, 10 gün kesintisiz göreve gelmemekise Müstafi (görevden kendi isteğiyle ayrılma) durumuna karşılık gelmektedir.
2- İl Dışında Alınan Raporlarda Memurlar Hata Yapıyor
“Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları İle Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik “in 6 ncı maddesine göre, hastalık izni verilebilmesi için hastalık raporlarının geçici görev ve kanuni izinlerinin kullanılması durumu ile acil vakalar hariç, memuriyet mahallindeki veya hastanın sevkinin yapıldığı sağlık birimlerinden alınması gerekmektedir.
Özellikle, bu hükmü bilmeyen birçok memur yönetmeliğe aykırı şekilde rapor almakta ve kurumlarının sözlü veya yazılı uyarılarına maruz kalmaktadır.
Bu kapsamda, ilgili yönetmeliğe göre memuriyet mahalli dışında almış olunan hastalık raporlarının uygun olabilmesi için kamu personelinin;
- a) Geçici görevli olması,
- b) Görevli olduğu ildeki sağlık hizmeti sunucusu tarafından sevkinin yapılmış olması,
- c) Kanuni iznini kullanıyor olması (yıllık, mazeret, evlilik vb.)
- d) Sağlık hizmeti sunucusunun acil kliniğinden giriş yapılarak muayene olması
Koşullarını taşıması gerekmektedir.
Kişinin sevkli, izinli, görevli ve sağlık birimlerinin acil servisleri hariç olmak üzere, memuriyet mahalli dışına çıkılarak alınan raporlar mezkûr yönetmeliğe uygun değildir. Usul dışı alınan bu raporlar izne çevrilemez ve kişi derhal göreve çağrılmalıdır.
Konu hakkında Devlet Personel Başkanlığının vermiş olduğu örnek bir görüş aşağıda belirtilmiştir.
ÖZET: Hafta sonu tatili ve bayramlarda memuriyet mahalli dışına çıkan Devlet memurlarının rahatsızlanarak hastalık raporu alması halinde söz konusu raporların hastalık iznine çevrilip çevrilmeyeceği hk.(19/03/012-4586)
|
6111 sayılı Kanun ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun “İkamet mecburiyeti” başlıklı ek 20 nci maddesinin yürürlükten kaldırılması sebebiyle Devlet memurlarının yetkili amirden izin almadan hafta sonu tatili ve bayramlarda memuriyet mahalli dışına çıkabildiğini belirterek, hafta sonu tatili ve bayramlarda memuriyet mahalli dışına çıkan Devlet memurlarının rahatsızlanarak hastalık raporu alması halinde söz konusu raporların hastalık iznine çevrilip çevrilmeyeceği hususunda Başkanlığımız görüşünün talep edildiği ilgi yazı incelenmiştir.
Bilindiği üzere, 657 sayılı Kanunun 105 inci maddesinin altıncı fıkrasına istinaden hazırlanarak 22/8/2011 tarihli ve 2011/2226 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kabul edilen ve 29/10/2011 tarihli ve 28099 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları ile Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 7 nci maddesinin altıncı fıkrasında; “Hastalık izni verilebilmesi için hastalık raporlarının, geçici görev ve kanunî izinlerin kullanılması durumu ile acil vakalar hariç, memuriyet mahallindeki veya hastanın sevkinin yapıldığı sağlık hizmeti sunucularından alınması zorunludur.” hükmü, söz konusu madeninin beşinci fıkrasında ise “ Bu Yönetmelik ile tespit edilen usûl ve esaslara uyulmaksızın alınan hastalık raporlarına dayanılarak hastalık izni verilemez. Hastalık raporlarının bu Yönetmelik ile tespit edilen usûl ve esaslara uygun olmaması hâlinde bu durum memura yazılı olarak bildirilir. Bu bildirim üzerine memur, bildirimin yapıldığı günü takip eden gün göreve gelmekle yükümlüdür. Bildirim yapıldığı hâlde görevlerine başlamayan memurlar izinsiz ve özürsüz olarak görevlerini terk etmiş sayılarak haklarında 657 sayılı Kanun ve özel kanunların ilgili hükümleri uyarınca işlem yapılır.” hükmü yer almaktadır. Yukarıda yer verilen hükümler çerçevesinde, mezkûr Yönetmelikte belirtilen istisnalar saklı kalmak üzere hafta sonu tatili, ulusal, resmi ve dini bayram günleri ile genel tatil günlerinde memuriyet mahalli dışına çıkan Devlet memurlarının memuriyet mahalli dışındaki; – Resmi sağlık hizmeti sunucularından almış oldukları hastalık raporlarının ancak acil servisleri tarafından düzenlenebilecek olması sebebiyle söz konusu raporların hastalık iznine çevrilmesi gerektiği, – Özel sağlık hizmeti sunucularından almış oldukları hastalık raporlarının ise acil servislerce düzenlenmiş olması halinde hastalık iznine çevrilmesi gerektiği, acil servisler dışında düzenlenen hastalık raporlarının hastalık iznine çevrilemeyeceği, Mütalaa edilmektedir. Diğer taraftan, mezkûr Yönetmelikte belirtilen istisnalar saklı kalmak üzere mesai saatleri içinde memuriyet mahalli dışından alınan hastalık raporlarının hastalık iznine çevrilmesi mümkün bulunmamaktadır.
|
B) HASTALIK RAPORLARININ FEN YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ
Hastalık raporları ile ilgili olarak USUL yönünde değerlendirmeler yaptıktan sonra biraz da raporların FENNE uygunluğu konusunu inceleyelim.
Maalesef bazı kamu personeli, birtakım kişisel nedenlerle zaman zaman gerçek bir hastalığı olmamasına rağmen sağlık hizmeti sunucularından çeşitli tanılarla fenne uygun olmayan raporlar almaktadırlar.
Burada da zaman zaman kurum yöneticileri tarafından kişinin izninin kalmaması veya bazı kişisel durumlardan dolayı bu raporların es geçildiği durumlar olabilmektedir.
Fakat bazı kesimlerce sanki yasal hakmış gibi bu konu suiistimal edilerek kamu hizmetlerinin aksamasına sebebiyet verilmektedir. Bu kişiler, sık sık fenne uygun olmayan tek hekim veya sağlık kurulu raporları alarak esasen kendilerini ve ayrıca kurum yöneticilerini de zor durumda bırakmaktadırlar.
1- Kurumlar Fenne Uygun Olmayan Raporlara İşlem Başlatmalı!
Bu durumla ilgili olarak, “Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları İle Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik “in 7 nci maddesinin 7 nci fıkrasında şu hüküm yer almaktadır :
“Hastalık raporlarının fenne aykırı olduğu konusunda tereddüt bulunması halinde, memur iznini kullanıyor sayılmakla birlikte Sağlık Bakanlığınca belirlenen ve memurun bulunduğu yere yakın bir hakem hastaneye sevk edilir ve sonucuna göre işlem yapılır. Hakem hastane sağlık kurulları bu nitelikteki başvuruları öncelikle sonuçlandırır.”
Bu hükme göre kamu kurumlarınca yapılması gerekenler ise şunlardır:
- a) Yönetmeliğe göre kişinin sunmuş olduğu raporun fenne uygun olmadığı konusunda tereddüt oluşması halindebağlı olduğu disiplin amiri tarafından görev yaptığı yere yakın bir hakem hastaneye resmi yazı ile durum bildirilmelidir.
- b) Hakem hastaneye sevk edilen memurun sağlık raporunun değerlendirilmesi ile ilgili başvurusu ilgili sağlık birimleri tarafından öncelikle sonuçlandırılması
- c) Rapor alan memurun hakem hastaneye sevk edilmesi durumunda rapor aldığı gün kadar izinli sayılmaktadır.