CORONA VİRÜSÜ NASIL ORTAYA ÇIKTI?
Corona virüsü ilk olarak Aralık ayında Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkmıştır. İlk hastalarda alınan örnekler bilinen birçok patojen için test edilmiştir. Yarasa SARS-CoV virüsüne yüzde 85 oranında benzerlik gösteren yeni bir Coronavirus (2019-nCoV) tanımlanmıştır. Virüsün damlacık ve yakın temas ile bulaştığı tespit edilmiştir. 1 Ocak 2020 tarihinde virüsün çıkış yeri olduğu düşünülen Wuhan’daki hayvan pazarı kapatılmıştır.
CORONA VIRÜSÜ NASIL BULAŞIYOR?
Hasta kişiyle yakın mesafeden konuşma, bulaşmaya neden olabiliyor. Virüsün olduğu yüzeylere, cisimlere temas ettikten sonra elleri yıkamadan ağız, burun göze temas etmek de hastalığa neden oluyor. Yani Coronavirus diğerleri gibi öksürme ve hapşırma kaynaklı damlacık yoluyla bulaşıyor denilebilir.
Hastalarda 39 dereceyi bulan yüksek ateş, öksürük ve nefes darlığı ile seyrettiği, boğaz ağrısı, burun akıntısı da gözlenen şikayetler arasında yer alıyor. Orta-ağır bir tablo olarak kendini gösteren hastalık sağlıklı genç bireylerde daha hafif seyrediyor. Ancak yaşlı ve akciğer hastalığı, kanser, diyabet gibi hastalıkları olan grupta ağır seyrediyor ve ölümler gözleniyor.
ERKEN TIBBİ YARDIM ALIN”
Son 14 gün içinde salgının kaynaklandığı veya görüldüğü ülkelere seyahat edenler veya bu ülkelere gidip-gelen kişiler ya da tanı almış bir hastayla aynı ortamda bulunmuş kişiler dikkatli olsun. Ateş, öksürük ve nefes alma zorluğunuz varsa doktora başvurun. Erken tıbbi yardım alın.
YÜZE, AĞZA, BURUNA YIKANMAMIŞ ELLERLE DOKUNMAYIN
El dezenfektanı da kullanmalıdır. Yüze, ağza, buruna yıkanmamış ellerle asla dokunmamalıdır. Hasta insanlarla yakın temasta bulunmamalı. Kapı kolu, telefon gibi ortak kullanılan ve sıkça dokunulan nesneleri sıkça temizlemeli ve dezenfekte edilmelidir. Öksürük ve hapşırık sırasında ağız mendil ile kapanmalı, sonrasında mendili atıp el yıkanmalı. Hastayken evden çıkmamalı ve dinlenilmesi gerekiyor.
“KORUNMAK İÇİN BAĞIŞIKLIK SİSTEMİMİZİ NASIL GÜÇLENDİRELİM?”
Halen tedavisi ve aşısı bulunmayan bu hastalık için korunma önlemlerine dikkat etmeli ve bağışıklık sistemimizi güçlendirmeye çalışmalıyız. Yeterli uyku (günde 7-8 saat), stresten uzak durmak, egzersiz yapmak, hijyen kurallarına uymak, sigara ve alkol kullanmamak özetle sağlıklı bir yaşam tarzını benimsemek ilk basamakta yapmamız gerekenler arasında yer alır.
Düzenli ve dengeli beslenmeye yani yeterli sıvı almaya, kaliteli protein, doğal sebze/meyve, tam tahıl, bakliyat, vitamin, mineral ve antioksidanlardan zengin beslenmeye çalışmalıyız. Yeterince kanıt olmasa da D vitamini, çinko, omega-3 içeren destekler ile doğal C vitamini işe yarayabilir. Bunun dışında ellerin sık sık yıkanması yabancı yüzeylerle temas sonrası ellerin hiçbir şekilde yüze, ağza ve gözlere temas ettirilmemesi önerilir.
Hasta kişilerden ve havalandırılması sorunlu olan mekânlardan (otobüsler, dolmuşlar, trenler, metro, sinemalar, alışveriş merkezleri) mümkün olduğunca uzak durulması tüm solunum yolu virüslerinin bulaşmaması için etkili bir yoldur. Bilhassa yaşlılar, müzmin hastalığı olanlar (kalp hastalığı, böbrek hastalığı, solunum yolu hastalığı, nörolojik hastalık, şeker hastalığı); bağışıklık sistemi yetersiz olanlar; kanser hastaları, herhangi bir hastalığın son evresinde olanlar, gebe kadınlar ve çocuklar daha büyük risk altındadır.
Corona virüs besinlerle değil solunum yolu ile bulaştığı için riskli bireylerin maske takması, kalabalık ortamlara girmemesi ve gerekmedikçe yolculuk yapmaması önerilir.
